“Эрдэнэт хивс”, “Эрдмин” компаниуд Хангалын голыг бохирдуулахад хувь нэмрээ оруулсаар байна
Хангалын голын онцгой хамгаалалтын бүс тогтоох, бүсийн дэглэмийн мөрдөх журам батлах тухай аймгийн ИТХ-ын тогтоол гаргах гэж байгаа аж. Уг тогтоолд тусах “Хангалын голын онцгой болон энгийн хамгаалалтын бүсийн дэглэмийг мөрдөх журмын төслийн тухай” асуудлыг Засаг даргын Зөвлөлийн хурлаар хэлэлцлээ. Энэ үеэр Хангалын голын бохирдолт, бохирдуулагч хүчин зүйлийн талаарх мэргэжлийн байгууллагын мэдээллийг сонссон юм. Хангалын голын ус хурах ай савын хэмжээ 1029.6 хавтгай дөрвөлжин км бөгөөд үндсэн гол нь баруун хойноос зүүн урагш урсаж Орхон голд нийлдэг. Баруун талаас нь Эрдэнэтийн гол, Дарштын гол, Уртын гол, зүүн талаас нь Зуны гол, Хуурайн гол зэрэг жижиг гол горхи тус тус цутгадаг байна. Хангалын голын бохирдол нь Жаргалант сумын ард иргэдийн амьдралд сөрөг нөлөө үзүүлсээр ирсэн байна. Өнөөдрийн байдлаар Хангалын голын эрэг дагуу Жаргалант сумын иргэд 600 гаруй га талбайд төмс, хүнсний ногоо тариалдаг. Хангалын голын бохирдолтод иргэн, аж ахуйн нэгжийн нөлөө, голын хөрсний элэгдэлт тодорхой хэмжээнд нөлөө үзүүлдэг учраас аймгийн ИТХ-аас Хангалын гол дагуу онцгой болон энгийн хамгаалалтын бүс тогтоох тухай тогтоол гаргахаар төлөвлөсөн ажээ.
Өнөөдрийн байдлаар Хангалын гол ихээхэн бохирдолтой байгаа бөгөөд аймгийн хэмжээнд төдийгүй улсдаа томоохонд тооцогддог аж ахуйн нэгжүүд ч тодорхой хувь нэмрээ оруулдаг аж. Тухайлбал, Монголдоо төдийгүй дэлхийд алдартай “Эрдэнэт хивс”, “Эрдмин” компаниуд багагүй үүрэг гүйцэтгэдэг байна. Катодын цэвэр зэс үйлдвэрлэдэг “Эрдмин” компанийн овоолго, цөөрмүүдээс газрын хөрсөөр дамжин зэсийн өндөр агуулгатай хүчиллэг ус Хангалын голд орж усыг ихээр бохирдуулдаг гэнэ. Харин “Эрдэнэт хивс” компанийн ноос угаах үйлдвэрийн бохир ус гол бохирдоход нөлөө үзүүлдэг талаар мэргэжлийн байгууллагууд судалж тогтоосон. Хангалын голын усны чанар нь “Усны чанарын ангилал”-аар гуравдугаар зэргийн буюу “Бага бохирдолдтой” голын тоонд оржээ. Энэ оны тавдугаар сард хийсэн Ус, цаг уурын орчны шинжилгээний албаны шинжилгээний дүнгээр Хангалын голын усны эрдэсжилт 645.3-867.5 мг литр, БХХ агууламж вокзалын гүүр орчимд усны чанарын стандартад заасан хүлцэх агууламжаас 9 дахин их, перманганатын исэлдэх чанар 1.4 дахин, азот-амонийн агууламж 21.8 дахин, нитрит 16.4 дахин, зэсийн агууламж 2 дахин, фосфор 0.5 дахин их байгааг тогтоожээ.