Төрийн албан хаагчид 5-100 сая төгрөгийн тэтгэмж хүртдэг
Төрийн албан хаагчид тэтгэвэрт гарахад нь нэг удаагийн тэтгэмжийг төрөөс олгодог. Салбараасаа хамаараад 10-36 сар хүртэлх цалингийн дундаж буюу 5-100 сая хүртэлх төгрөгийг төрд 20-25 жил тасралтгүй ажилласныхаа шагнал болгож төрийн жинхэнэ албан хаагчид авч байна. Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамны гаргасан тооцоогоор 2016 онд нийт 5195 хүн харьяа байгууллагадаа тэтгэвэр тогтоолгох хүсэлтээ гаргасан аж. Тэдэнд нэг удаагийн тэтгэмж олгохын тулд 75.9 тэрбум төгрөгийг улсын төсвөөс зарцуулах гэнэ. Үүнд, аймаг, орон нутгийн захиргааны байгууллагад ажиллаж байгаад тэтгэвэрт гарч буй 261 хүнд 2.8 тэрбум төгрөг олгох юм байна. УИХ-ын Тамгын газар, яам, агентлагуудаас 4934 албан хаагч тэтгэврээ тогтоолгож, нийтдээ 73.1 тэрбум төгрөгийг нэг удаагийн тэтгэмж болгон авах аж. Одоогийн байдлаар тэдний тодорхой хэсэгт нь 10-36 сарын цалинтай тэнцэх хэмжээний мөнгийг нь олгож эхэлжээ.
Улсын төсвийн алдагдлыг нөхөх нэг боломж нь төрийн албан хаагчдыг тэтгэвэрт суухад нь олгодог нөхөн олговрыг эргэн харах саналыг тухайн үедээ гаргаж байсан. Харин УИХ-ын зүгээс саналыг хүлээж аваагүй ч, энэ мэдээллийг сонссон төрийн албан хаагч тэр дундаа офицерууд олноороо тэтгэвэртээ гарах өргөдлөө өгсөн байдаг. Харьяалах яамны гаргасан судалгаагаар 2016 оны төгсгөлд Онцгой байдлын ерөнхий газрын 228, он гарсаар 28 албан хаагч тэтгэвэр тогтоолгох өргөдлөө бичжээ. Өргөдлийнхөө дагуу тэтгэмжээ авахаар дугаарлаж буй хүний тоо 180 мянга орчим болжээ. 2016 онд гэхэд ОБЕГ хоёр тэрбум 500 сая төгрөгийг 87 хүнд тэтгэмж болгон хуваан өгсөн байх жишээтэй.
Төрийн албан хаагчдад олгох тэтгэмжийг 12, 24, 36 сарынх нь цалинг хувьчлан дунджаар бодож олгодог. Ингэснээр өнөөдөр авч буй цалингийнхаа хэмжээнээс хамаарч харилцан адилгүй тэтгэмж авч байна. Жишээлэхэд, цалингаасаа хамаарч аврагч, гал сөнөөгч дунджаар 30 сая төгрөгийн тэтгэмжийг төрд тасралтгүй 25 жил ажилласны урамшуулал болгон авч байна. Сургууль, цэцэрлэгийн үйлчлэгч, эмнэлгийн асрагч, байгууллагын манаач, жижүүрүүд тэтгэвэрт гарахдаа 5 сая төгрөгийг тэтгэмж авдаг. Харин шүүгч нар тэтгэвэртээ гарахад 90 гаруй, 100 шахам сая төгрөг авах тооцоо судалгаа гарчээ. 2017 оны хувьд ч 25 жил ажиллаад өндөр насны тэтгэвэрээ тогтоолгон улсаас олгодог тэтгэмжээ авах иргэдийн тоо багагүй бий гэсэн судалгааг холбогдох байгууллагаас гаргасан байна. Өнгөрөгч 2016 онд 5100 гаруй хүн тэтгэмжээ авахаар өргөдөл гаргаж байсан бол энэ жил түүнээс ч илүү их тоо гарах болов уу хэмээн мэргэжилтнүүд тооцож байна. Учир нь УИХ, Засгийн газраас тэтгэвэрт гарах насны дээд хязгаарт өөрчлөлт оруулахаар, тэтгэвэрийн насыг эмэгтэй 60, эрэгтэй 65-т хүргэхээр төлөвлөж байгаа. Албан ёсны тоо баримт дээр монгол хүний дундаж наслалт нэмэгдсэн гэж байгаа ч амьдрал дээр “60 хүрээд тэтгэвэрт гарч 61-тэйдээ бурхан болдог” дүр зураг бодитоор оршсон хэвээр бий. Өнөөдөр манай улсын иргэдийн дунд хорт хавдрын өвчлөл өндөр. Хавдрын нас баралтаар дэлхийд тэргүүлдэг, бүр аюулын хэмжээнд хүрчихсэн ийм цагт эмэгтэй 60, эрэгтэй 65 нас хүрээд тэтгэвэртээ гарч чадах иргэн 100 хүн тутамд хэд байх бол гэдэг өөрийн эрхгүй анхаарал татна. Амьдрал дээрх энэ олон шалтгааны улмаас 2017 онд тэтгэвэртээ гарч төрөөс олгож байгаа тэрхүү боломжийг хойш тавьж азаа үзэхийг хүсэгчид олон байхгүй л болов уу. Ямар ч байсан төр өөрийнх нь төлөө 25 жил тасралтгүй зүтгэж “Биеийн хүчин үнэлсэн” иргэддээ 5-100 сая төгрөгийн тэтгэмж олгодог энэ тогтолцоо нам төвтэй үед нэг хэсэгтээ төрийн нуруунд ачаа болж, сонгогчдын саналыг авах “оноо” ойрын хэдэн жилдээ амь бөхтэй оршсоор байх нь. Гэтэл 25 жил хувийн хэвшилд ажиллан, татвараа төлж, эх орныхоо бүтээн байгуулалтад хувь нэмрээ оруулсан иргэн их сайндаа л салбарын тэргүүн болвол “тэнгэрийн умдаг” атгасан мэт баярлаж байгааг төрийн ялгаварлан гадуурхал гэх үү, төрсөн биений үйлийн үр гэж ойлгох уу.
[sgmb id="1"]