Манай аймгийн нийт нутаг дэвсгэр цасан бүрхүүлтэй байгаа. Цасны зузаан зарим газраа 90 см хүрч хөрлөж хунгарласан бол хамгийн багадаа 50 хүртэлх см-ийн зузаан цас тогтсон. Зөвхөн арваннэгдүгээр сард манай аймагт 11 удаа цас ороод байгаа. Жаргалант суманд мөн сард 10 удаа их бага хэмжээний цас орсныг Цаг уурынхан мэдээлж байна. Өнөөдөр бодит байдал дээр их хэмжээний цас орсны улмаас мал бэлчээрлэх боломжгүй, цасны доороос цухуйх юмгүй учраас малчид малынхаа танагтай дээр тэжээлд оруулж эхэлсэн тухай дуулдана. Энэ бүхнээс харвал манай аймгийн хувьд цасан зуд болоод байгаа. Нөхцөл байдал ингэж хүндэрсэн байхад манай аймагт цас зуд болоогүй гэж дээрээс дүгнэдэг ажээ. Аймгийн Хүнс, хөдөө аж ахуйн гаргасан мэдээллээр зуд болоогүй өвөлжилтийн бэлтгэл хүндхэн байгаа хэмээн дүгнэсэн байна. Онцгой байдлын газар, Хүнс, хөдөө аж ахуйн яам зэрэг газраас тухайн орон нутгийн байдалд дүн шинжилгээ хийсний үндсэн дээр зуд болсон эсэхийг тогтоодог аж. Гэтэл манай аймгийг ингэж хүндэрсэн атал зуд болоогүй гэсэн дүгнэлтийг урьдчилсан байдлаар тогтоосон бололтой. Үнэхээр зуд болсон эсэхийг шийдэх эцсийн шийдвэрийг Онцгой байдлыг газар болон холбогдох байгууллагаас нэг сарын дараа гаргах гэнэ. Хөр цасан дунд, өдрөөс өдөрт нэмэгдэж байгаа хүйтний эрчийг ч тооцолгүй “Цас орсон болохоос зуд болоогүй шүү” гээд суугаад байвал ниргэсэн хойно нь хашхирав гэгч болох гээд байна. Ямар сайндаа л аймгийн Засаг даргын шуурхай дээр ЗДТГ-ын дарга Д.Соёлчхүү “Манай аймгийн хувьд зудтай эсэхээ батлуулах гэж сар хүлээх ёстой юм байна, тийм үү. Бодвол тийм журамтай юм шиг байна. Цагаан зуд болсон. Энэ цас чинь багасахгүй. Зудархуу байдалтай гээд байх юм. Цагаан зуд гэж юуг хэлдэг вэ гэхлээр Хангайд 10-15 см, тал хээрт 8-10 см, говьд 5-6 см цас орсон тохиолдолд цагаан зуд үүссэн гэж тооцдог журамтай юм байна. Яагаад үүнийг зуд гэдэг юм бэ гэхлээр мал үй олноор хорогдох нөхцөл байдал үүсдэг учраас тэр. Тийм учраас үүнийг зуд гээд байгаа юм. Хүнс хөдөө аж ахуйн газар өвөлжилтийн байдал хүндрээд байна гэж яриад байх юм. Хүндрэх, зуд болох хоёр өөр шүү. Тэр мал чинь энэ цасан доороос юм олж идэж байгаа юм уу. Жаргалант сум өвдгөөр татсан цастай байна. Дахиад сарын хугацаанд бид зудтай байгаа гэж ярих эрхгүй юм байна л даа. Сарын дараа дахиад цасаа хэмжээд зуд болсон эсэхийг тогтоох гэнэ. Тэр үед цас нь багасчихсан байх вий дээ” хэмээн уулга алдаж байхав. Цасан зудны хэмжээг тогтоодог, дүгнэлт гаргадаг Монгол улсын Засгийн газар, холбогдох байгууллагууд манай аймгийн хувьд цасан бүрхүүл газар нутгийг тэр чигт нь бүрхээд байхад “зуд болоогүй, зудын байдлыг нэг сарын дараа дахиж цас хэмжиж байгаад тогтооно” гээд гүрийгээд байгаагийн учрыг малчид гэлтгүй иргэд ойлгохгүй байна. Өнөөдрийн байдлаар мал бэлчээрлэх боломжгүй болж малын бэлчээр цасанд дарагдсан учраас Жаргалант, Баян-Өндөр сумын малчид аймаг, орон нутгийн удирдлагадаа 1500 гаруй км газарт цас арилгаж зам гаргаж өгөөч гэсэн хүсэлт гаргаад байгаа аж. Аймгийн зүгээс малчдын хүсэлтийн дагуу зам гаргаж байгаа ч техник, хүн хүчний тодорхой хэмжээнд хүндрэл гарч байгааг албаныхан онцоллоо. [sgmb id="1"]