Монголчууд бид 1990 онд нийгмийн өөрчлөлт хийж, 1992 онд шинэ Үндсэн хуулиа өлгийдөн авсан. Энэхүү Үндсэн хуулиар Монгол улс “хот”-гүй болж, нийслэл, аймаг, сум хорооны засаг захиргаатай байхаар хуульчлагдсан тул Эрдэнэт хот маань Орхон аймаг хэмээн нэрээ өөрчилсөн түүхтэй. Улмаар Баян-Өндөр, Жаргалант гэдэг хоёр сум байгуулагдсан билээ. Орхон аймгийн Баян-Өндөр сум 1994 онд анх зохион байгуулагдаж, анхны Засаг даргад Л.Сэдбазар гэж ангийн найз минь сонгогдож, ИТХ-ын даргад Ч.Бадамдорж гэдэг хүн ажиллаж байсан юм. Ингээд 1996 онд Монгол улсын бүх шатны сонгуулиар Ардчилсан нам олонхи болж, Орхон аймаг, Баян-Өндөр, Жаргалант суманд мөн ялалт байгуулж байлаа. Миний бие Баян-Өндөр сумын Засаг даргад сонгогдож, дөрвөн жил ажилласан юм. Засаг даргаар ажиллах хугацаандаа миний бие төрийн алба, төрийн алба хаагчдад иргэдийн төлөө шударга, ил тод, ёс зүйтэй байх зарчимд тулгуурлаж, хатуу шаардлагатай байсан нь одоо эргээд харахад, баримталж явсан зарчим маань зөв гэж бодогддог. Ер нь ямарваа ажлыг гүйцэтгэхэд тухайн хувь хүний боловсрол,  мэдлэгээс гадна эх орон, нутаг ус, ард иргэдээ гэсэн сэтгэл зүрх хичээл зүтгэл чухал юм билээ. Баян-Өндөр сум байгуулагдаад 20 жилийг ардаа орхижээ. Баян-Өндөр сум нь Монгол улсын хамгийн том, хамгийн олон хүн амтай гэдгээрээ алдартай. Ийм учраас төрийн үйлчилгээг иргэдэд жигд хүргэхэд ихээхэн хичээл зүтгэл, цаг нар шаардах хүндхэн ажил алба юм. Баян-Өндөр сумын бүтэц, зохион байгуулалтыг өөрчлөх зайлшгүй шаардлага байгааг анхаарах учиртай. Өнгөрсөн 20 жилийн хугацаанд төрийн албанд ажиллаж байсан Засаг дарга Б.Жигдэнгомбо, С.Жаргалсайхан түүний тамгын газрын хамт олондоо, орлогч И.Амгаланбаатар, М.Амаржаргал, Тамгын газрын дарга В.Сумъяасүх, Ж.Гэрэлмаа, Л.Дулмаа нар болон сумын ИТХ-ын дарга Х.Буянхишиг, М.Толя, сумын үе үеийн хурлын төлөөлөгч, тэргүүлэгчдэд 20 жилийн ойн баярын мэнд хүргэж, аз жаргал, эрүүл энх сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе. Орхон аймгийн Засаг даргын зөвлөх  Т.Алтанхуяг