Саяхан “Эрдэнэт үйлдвэр”-ийн хууль бус зохион байгуулсан Ланжгар гэсэн нэр зүүхээс аргагүй 166 тэрбумын тендерийн тухай баримттай мэдээлэл цацагдсан. Газар нутаг дээр нь байгуулагдсан зэс боловсруулах үйлдвэр маань өгөөж буянаа Эрдэнэт хотын иргэдэд төдийлөн өгөх дургүй аж. Үе үеийн намчдын хөлжиж, чемодонаа дүүргээд буцдаг газар хэвээр байсаар ирсэн. Орхон аймгийн ИТХ-ын ирэх оны төсвөө баталсан хуралааны үеэр төлөөлөгч Д.Ганболд, Ч.Болор-Эрдэнэ нар хамтран Орхон аймгийн “Эрдэнэт Үйлдвэр” ТӨҮГ-тай байгуулсан Хамтран ажиллах гэрээг шинэ түвшинд гаргах талаар мэдээлэл хийлээ. Ашигт малтмын тухай хуулинд зааснаар уул уурхайн үйлдвэр нутгийн захиргааны байгууллагатай хамтран ажиллахдаа олон нийтэд нээлттэй байх, гэрээнд оруулах заалтыг иргэдээр хэлэлцүүлэх зэрэг ардчилсан зарчмаар ажиллах ёстой аж. Гэтэл өнөөгийн байгуулсан уг гэрээ нь иргэдээр хэлэлцүүлэхгүйгээр байгуулдаг, хэрэгжилтийг нь тайлагнасан байдалтай өнгөрөөж байна.

Орхон аймгийн МАН, АН-ын төлөөллөөс нам харгалзахгүйгээр нэгдэж, “Эрдэнэт Үйлдвэр”-ээс Орхон аймгийн иргэдэд зориулсан хамтын ажиллагааны хөрөнгө оруулалтыг өнөөдрийн гэрээний дагуух 3 тэрбумаас дээш нэмэгдүүлэх саналтай байна гэдгээ илэрхийллээ. Аргаа барсан л арга юм даа, “Эрдэнэт Үйлдвэр”-ийн удирдлагуудаас гуйгаад байгаа мэт. Уг нь газар нутаг дээр нь зэсийн агууламж өндөртэй үйлдвэр байгуулж, Ланжгар тендерүүд хууль бусаар зохион байгуулж, гувчуулж, хулгайлсаар 50 жил болсон ч нутгийн иргэдэд гар татаастай. Үйлдвэрийн “буянаар” бид цагаан тоосыг хоол мэт идэж, амьсгалж, ойр орчмын иргэд эрүүл мэндээрээ байнгын хохирдог. Үйлдвэрт Эрдэнэт хотын 6000 гаруй иргэд уурхайчнаар ажиллаж байгааг өндөр үзүүлэлттэй нийгмийн хариуцлага гэж ярих дуртай. Харин уурхайчид нь манай хотынхон, дарга удирдлагууд нь намчдаас бүрддэг.

Өндөр цалинтай үйлдвэрийн ажилчдын далбаанд Эрдэнэт хотын өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний үнэ ханш бусад орон нутгаас өндөр, орон сууц үл хөдлөх хөрөнгө нь нийслэлтэй адил үнэтэй. Эрдэнэтийнхэн үйлдвэрийнхээ буянаар өндөр өртөгтэй амьдардаг гэсэн үг. Үйлдвэр хэдэн цэцэрлэгээ аймагт шилжүүлсэн нь нэлээд хэдэн жилийн өмнөх явдал. Соёлын ордоноо Эрдэнэтийн иргэдээс харамлана, усан бассейнтай спорт ордон, амралтын газар, эмнэлэг сувилал гээд хот доторх “вант улс”-ын байдалтай оршин тогтносоор. Оюу толгой” үйлдвэрээс Өмнөговийнхонд нутгийн хишиг өгч буй нь дэлхий нийтэд мөрддөг уул уурхайн үйлдвэрийн нийтлэг жишиг аж. “Эрдэнэт Үйлдвэр” маань Эрдэнэтчүүдийн ирээдүй хойчсод зориулаад жилд нэг сургууль, цэцэрлэг, эмнэлэг, хөгжлийн төв, усан бассейн барьж өгөөд байсан ч санхүү нь хотойхгүй. Гагцхүү удирдлагуудад нь ийм нинжин сэтгэл үгүй байсаар ирсэн, Орхон аймгийн удирдлагууд зангарагтайхан шиг байгаагүй гэсэн хоёр өнцөг харагдаж буй. Ямартай ч АН-ын Д.Ганболд, МАН-ын Ч.Болор-Эрдэнэ нарын залуу төлөөлөгчид аймгийн ИТХ-ын дарга Д.Мөнхбат, Засаг дарга Б.Зоригтбаяр нарт Хамтын ажиллагааны гэрээг шинэ түвшинд гаргахыг уриалж, Хүсэлт гардуулчихлаа. Уг хүсэлт бүхий цаасыг ажил хэрэг болгох уу, шүүгээнд үлдэх үү гэдгийг санаачлагчид болон эрх баригчдаас харах л үлдэж байна.