Уулын баяжуулах “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ 2021 оны урьдчилсан тайлангаа гаргажээ. Тайланд оны эхний арванхоёрдугаар сарын 1-ний байдлаар тус үйлдвэр 1 их наяд 158 тэрбум төгрөгийг улс, орон нутгийн төсөвт төвлөрүүлэх юм байна. Энэ нь өнгөрөгч 2020 оны төгсгөлд улс, орон нутгийн төсөвт нийтдээ 1 их наяд төгрөг төвлөрүүлсэнтэй харьцуулахад даруй 150 тэрбум төгрөгөөр давсан байна.

Мөн дээр нь өнгөрөгч оны арванхоёрдугаар сард Засгийн газраас баталсан 211-р тогтоолыг хэрэгжүүлэхээр “айл өрхийн ус, дулаан, цахилгааны төлбөр, хог хаягдлын зардалд” 828 тэрбум 500 сая төгрөгийг Сангийн яамны тусгай дансанд байршуулсан гэжээ. Энэ бүгд нийт дүнгээрээ 2 их наяд орчим төгрөг болж байна.

Энэ мөнгийг 2021 оны батлагдсан төсөвтэй харьцуулбал төсвийн нийт орлогын  17 хувьтай дүйж байна. 2021 оны улсын төсвийн орлого 11 их наяд 797.8 тэрбум төгрөг байсан. Үүнтэй харьцуулан авч үзвэл Эрдэнэт үйлдвэрийн удирдлага, хамт олон уурхайчид улсын төсвийн нийт орлогын зургаа хуваасны нэгээс илүүг  дангаараа үйлдвэрлэжээ.

Манай  уурхайчид эрчим хүчний шөнийн хөнгөлөлтийг ч хүлэмжийнхэний төлбөрийг ч төлж байна

Саяхан төвийн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр Эрчим хүчний зохицуулах хорооны дарга А.Тлейхан эрчим хүчний өнөөгийн нөхцөл байдал, хөнгөлөлт зэрэг сэдвээр ярилцлага өгч байна. Эндээс сэтгүүлчийнхээ хувьд нэг сэдвийг онцлоход хүрсэн юм. Манай улсын цахилгаан эрчим хүч, уур дулаан хэрэглэгчид төдийгүй хэвлэлийнхэн ч “тог цахилгаан, уур ус, хогны мөнгийг” Эрдэнэт үйлдвэр төлж байгаа гэж хэлж, ярьж бичдэг. Тэр нь ч үнэн. Эрдэнэт үйлдвэр, Эрдэнэтийн уурхайчид цар тахлын үед иргэд, аж ахуйн нэгжүүдийн нуруун дээрх ачаанаас даах чинээгээрээ хөнгөлж байгаа нь тэр л дээ. Гэхдээ бид дутуу яриад, бичээд байгаа бололтой. Түүнийг сэтгүүлч миний хувьд л лав А.Телейхан даргын ярианаас илүү сайн мэдэрлээ. Иймийн тул уурхайчдынхаа хүч хөдөлмөрийг бүрэн үнэлэх, гавьяаг нь мартуулахгүй гэсэндээ ийн бичиж байна.

            Засгийн газрын тогтоолоор батлагдсан “Гэр хорооллын айл өрхөд цахилгааны тарифын хөнгөлөлт үзүүлэх журам”-д 2020 онд өөрчлөлт оруулсны дагуу аймгийн төв, 10 мянгаас дээш хүн амтай сум суурин газрын айл өрхийн орой, шөнийн хэрэглээний цахилгааны тарифыг 50 хувиар хөнгөлж байсныг 100 хувиар тооцож хөнгөлөлт үзүүлэх шийдвэрийг гаргасан байдаг. Энэ хүрээнд Улаанбаатар хотод 117 мянган айл өрх, 21 аймгийн төвүүд, дээр нь нэмээд  Сэлэнгэ аймгийн Мандал, Өвөрхангай аймгийн Хархорин, Дорноговь аймгийн Замын-Үүд зэрэг 10 мянгаас дээш хүн амтай сум, суурин газруудын 72 мянган айл өрхийн шөнийн хэрэглээний цахилгааны тарифыг 100 хувь хөнгөлж байгаа аж.  Нийтэд нь тооцоод үзвэл 189 мянган гэр хорооллын айл өрх 100 хувь цахилгааны тарифын хөнгөлөлтөд хамрагддаг юм байна.

Зөвхөн 2020 оны арваннэгдүгээр сарын 01-нээс 2021 оны дөрөвдүгээр сарын 1-н хүртэлх хугацаанд шөнийн хэрэглээний цахилгааны хөнгөлөлтөд 21.9 тэрбум төгрөг зарцуулсан гэнэ. Хуруу дараад тоолбол, таван сарын хугацаанд 21.9 тэрбум төгрөг төлжээ. Бас болоогүй ээ, Засгийн газрын “Өвлийн хүлэмжийн аж ахуйг хөгжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай” тогтоол гэж байдаг аж.  Энэ тогтоолд “цахилгаан эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээнд холбогдсон, цагийн ялгаварт тарифт тоолууртай өвлийн хүлэмжийн аж ахуйн шөнийн цагт хэрэглэсэн цахилгаан эрчим хүчний тариф болон дэмжих тарифыг жил бүрийн арваннэгдүгээр сарын 01-ний өдрөөс тавдугаар сарын 01-ний өдрийг хүртэл хугацаанд 100 хувиар хөнгөлөлт үзүүлнэ” гээд заачихжээ.

2020 оны арваннэгдүгээр сарын 1-нээс 2021 оны тавдугаар сарын 1-н хүртэлх хугацаанд энэ хөнгөлөлтийг 51 аж ахуйн нэгж хүртээдхэж. Тэдэнд 100 гаруй сая  төгрөгийн  хөнгөлөлт үзүүлжээ. Энэ бүх өндөр дүнтэй хөнгөлөлт тодруулбал 21.9 тэрбум төгрөг, хүлэмжийнхэний 100 гаруй сая төгрөгийн төлбөр, нийтдээ 22 гаруй тэрбум төгрөгийг мөнөөх л уурхайчдын хөлс хүчээр боссон төлөөс гэдгийг хүлэмжинд ургуулсан өргөст хэмхээ идэх бүртээ санах ой ухаан бидэнд байгаа болов уу. Зүгээр л улс төлж байгаа юм чинь гэж бухаад л өнгөрөх үү. Улс төлөөгүй, Эрдэнэт үйлдвэрийн уурхайчид, баялаг бүтээгчид тэрхүү 22 гаруй тэрбум төгрөгийг чинь төлж байгаа юм шүү.