“Хот, тосгоны эрх зүйн байдлын тухай хууль”-ийн шинэчилсэн найруулгын төсөлд төрийн байгууллага, иргэн олон нийтээс санал авч байгаа.
УИХ-ын хаврын чуулганаар дээрх хуулийг хэлэлцэн батлахаар төлөвлөгөөнд нь багтсан. 2019 оны арваннэгдүгээр сарын 14-ний УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг баталсан. Өөрөөр хэлбэл, Үндсэн хуулийн 19 зүйл, 30 гаруй хэсэгт нэмэлт, өөрчлөлт орсон. Түүн дотор, дөрөвдүгээр бүлэг 57 дугаар зүйлийн 2-д “Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж дэх улсын болон орон нутгийн зэрэглэлтэй хотын, түүнчлэн тосгоны өөрийн удирдлага, зохион байгуулалтын эрх зүйн үндсийг хуулиар тогтооно” хэмээсэн заалт багтсанаар Эрдэнэт хот жинхэнэ утгаараа Хот болох зам нь засагдсан.
Гэтэл УИХ-ын Ажлын хэсгээс иргэдийн дунд хэлэлцүүлж байгаа “Хот, тосгоны эрх зүйн байдлын тухай хууль”-ийн шинэчилсэн найруулгын төсөлд Эрдэнэт хот хэвээрээ байх эсэх нь ч эргэлзээтэй зүйл заалт багтжээ. Түүгээр үл барам энэ хуульд заасны дагуу Баян-Өндөр сум маань дүүрэг бүү хэл 5 хороо болж таван тийшээ тарах юм байна.
Харин Жаргалант сумын хувьд тосгон байж болох ч газар зүйн байршил, эдэлбэр газар зэрэг талаасаа нэг бол Сэлэнгэ аймгийн Баруунбүрэн сумын нэг баг болох ч юм шиг. Хуулийн төслийг нэлээн сайн харвал Эрдэнэт хот эдэлбэр газрын хүрээнд, эрх зүйн хэм хэмжээний хүрээнд яваандаа буцаад Булган аймгийн Эрдэнэт хороо болох ч талтай байна.
Аймгийн ИТХ гэж нутгийн өөрөө удирдах ёсны байгууллага гэж байхгүй. Хотын захирагчийн дэргэд Хотын Зөвлөлтэй байх гэнэ. Хотын зөвлөлийн гишүүнд улс төрийн намууд төлөөллөө нэр дэвшүүлэхгүй. Хороо нь 15 хүртэлх гишүүнтэй хорооны зөвлөлтэй байна гэх мэт амьдралаас хэт тасархай гэж болох заалтууд оржээ. Эрдэнэт улсын зэрэгтэй хот болсноор Булган аймагтай газар нутгийн маргаан бий болох асуудал ч үүснэ. Дээр нь газрын төлбөрөө Булган аймагт төлөх, төвлөрүүлэхээр оруулсан байна.
Хотын захирагч нь магистраас дээш зэрэгтэй хүн байх ёстой болох нь. Амьдрал мэдэхгүй Америкт ч юм уу аль эсвэл Хөх хотод магистр хамгаалсан хүн Хотын дарга болох зэрэг амьдралгүй заалтууд багтжээ.