Ажилдаа бүтээлчээр хандаж, ажил хэрэг болгодог “алт шиг” хүмүүс уурхайчид дунд бий. Эрдэнэт үйлдвэрийн мянга мянган уурхайчдаас ажлын бүтээмжээрээ ялгарах эдгээр ажилтныг сүүлийн 4 жилийн турш “Бүтээлч санаачлагч” хэмээн өргөмжлөн, үйлдвэрийн газрын хэмжээнд төдийгүй олон нийтэд алдаршуулах ажил үе шаттай зохиогдсоор байна. Тэд өнгөрсөн хугацаанд хамт олноо манлайлан, жил бүр олон арван санал санаачилгаараа үр ашиг дээшлүүлэх, импорт орлох бүтээгдэхүүн гаргаж, эдийн засгийн хэмнэлтэд түлхэц үзүүлсэн. Энэ удаа Эрдэнэт үйлдвэрийн залуучуудын төлөөлөл, Судалгааны төвийн Баяжуулахын инженер Н.Алтансүхтэй уулзаж ярилцлаа.
- Үйлдвэрлэлийн дамжлага бүр өөрийн онцлогтой. Таны эрхэлсэн ажил юугаараа ялгарах вэ?
- Эрдэнэт үйлдвэр байгуулагдах үедээ хяналтын лабораториудыг байгуулсан байдаг. Тэр үеэс Судалгааны төвийн үйл ажиллагаа эхтэй. Манай цех ам бүл 60-уулаа. Судалгааны төв нь хүдрээс эцсийн баяжмал гаргах хүртэл үндсэн цехүүдийн бүхий л дамжлагад хяналт тавин ажилладаг газар. Энгийнээр тайлбарлавал, Эрдэнэт үйлдвэрийн жижигрүүлсэн хувилбар гэж хэлж болох юм. Миний хувьд Баяжуулах үйлдвэрийн үндсэн тоног төхөөрөмж, хүдэр бэлтгэх ажлыг сүүлийн 5 жил хариуцан ажиллаж байна. 2012 оноос Технологийн сургуулийн Геометаллургийн лабораторид тоног төхөөрөмжийн засварчнаас ажлын гараагаа эхэлсэн. Бүтцийн өөрчлөлтөөр 2015 онд Судалгааны төвийг Технологийн сургуулийн харьяанаас гаргаж, одоогийн хамт олон маань бүрдсэн.
- Санаачилга өрнүүлэх ажилд залуучуудын идэвхи хэр байна вэ?
- Манайхан идэвх сайтай, “Боломж”, “Оюу”, “Сэтгэмж” гэсэн дугуйланд хуваагдан, дор бүрнээ санал санаачилгаа дэвшүүлэн ажилладаг. Өглөө бүрийн онлайн хурал дээр нэг нь нөгөөдөө челлэнж зарлаж, дараагийн хүнээ уриалах маягаар ажлаа явуулдаг. Дугуйлангууд 7 хоног бүр хуралдана. Ингэхдээ гишүүдийн санал асуулгаар юуг, хэрхэн шийдвэрлэхээ ярьж, боломж бололцоогоо ярилцдаг. Хурлын тэмдэглэл хөтөлж цехийн бүтээмж чанарын чиглүүлэгчдээ явуулна, саналын хэрэгжилтийг бусдадаа танилцуулна гээд үе шаттай олон ажил бий.
- Таны хувьд өөрийн ажилладаг хэсэгт хэдэн санал гаргасан бэ?
- Манай хэсэг 2018 онд 218 санал гаргаснаас 175 санал нь үнэлэгдэж, 95.4 хувийн биелэлттэй гарсан. Нийт саналын 50 хувь нь “Маш сайн” санал болсноор чанар нь ихээхэн дээшилсэн. Энэ бүхэн бүтээмжийн чанарыг дээшлүүлэх чиглэлээр байнгын мэдээлэл өгсний л ач тус гэж боддог. Манай “Боломж” дугуйлан 21 гишүүнтэй. Өнгөрсөн онд 96 санал гаргасан нь цехийн нийт саналын 55 хувийг эзэлсэн. Тэдгээрээс 73 хувийг нь биелүүлэхийн зэрэгцээ Өөрөө нунтаглах хэсгийн сорьц дээжийг шуурхай боловсруулах, хүдэр бэлтгэлийн ажлыг хөнгөвчлөх, тээрмийн дуу шумыг бууруулах гэсэн 3 төсөл хэрэгжүүлсэн. Миний хувьд 175 санал санаачилгаас 18-ыг нь гаргаж байсан. Энэ оны эхний 9 сарын байдлаар манай дугуйлан 69 санал гаргаж, 54-ийг нь үйлдвэрлэлд нэвтрүүлсэн. Мөн 2 шатны бутлуурын ашиглалтын хугацааг уртасгах, бүтээмжийг нэмэгдүүлэх, конпрессорийг шинээр зохион бүтээх, температурын автомат тохиргоотой плитка зохион бүтээх гэсэн 3 төсөл хэрэгжүүлээд байна.
- Санал санаачилга хэрэгжүүлснээр өдөр тутмын ажилд ямар ахиц дэвшил гарч байна вэ?
- Тухайн ажилтны ажлыг хөнгөвчилнө, ажиллах орчин нөхцөл эрс сайжирна, хөдөлмөрийн бүтээмж нэмэгдэнэ, урамшууллын хөшүүрэг болно гээд нэрлээд байвал давуу тал олон. Тиймээс ч дугуйлангийн гишүүд маань бүгд оролцож, нэгнийхээ ажил гэж харалгүйгээр сайжруулалтын төлөө хамтдаа зүтгэдэг. Хэсгийн ажилтнууд маань баяжуулалтын явцыг хянахаар өөр өөр цех, нэгжид ажиллах шаардлагатай болно, тэр хэрээр сайжруулалт хийх олон санаа гардаг гэж би бодож байна.
- Цаашид сайжруулалт хийхээр төлөвлөсөн ажлаасаа дурьдвал?
- Судалгаанд ашиглаж байгаа тоног төхөөрөмжүүд маань 10-аас дээш жилийн насжилттай болсон тул тоног төхөөрөмжөө шинэчлэх шаардлагатай болж байна. Урсгал завсар хийж, хийц хэлбэрийг нь өөрчлөн шинэчлэх маягаар шат дараатай ажлуудыг бид чадлынхаа хэрээр хийнэ гэж бодож байгаа. Манай судалгааны лабораторид шинжилгээ хийлгэхээр ижил төстэй үйлдвэрүүдээс хүмүүс ирдэг. Тиймээс ч хагас үйлдвэрлэл гэж нэрлэгддэг лабораторийнхоо хүчин чадлыг сайжруулахад бид ч бүтээлч байх ёстой гэсэн зарчим баримталдаг.
- Өглөө босоод ажилдаа ирэхэд тань хамгийн их урам зориг өгдөг зүйл юу вэ?
- Хамгийн их урам зоригийг хамт олноосоо авдаг. Сайн саналын системийг залуучууд маань боломж гэж хараасай. Ямар ч байгууллага асуудалгүй байна гэж байхгүй. Би хувьдаа асуудлаа боломж гэж хараад, шийдвэрлэх гарцыг олж, нөгөө талдаа бүтээмж инновацийг бий болгохыг зорьдог. Хүн нэг байрандаа удаан байвал хөгжиж дэвшихгүй шүү дээ. Мэдээж залуу хүнийхээ хувьд гадаадаас туршлага судалж, мэргэжлийнхээ чиглэлээр суралцахыг хүсч байна. Судлаачдын нэг давуу тал нь аливааг цогцоор нь харж чаддаг гэж би хувьдаа боддог. Үйлдвэр миний төлөө юу хийх бол гэж бодохоосоо өмнө үйлдвэрийнхээ төлөө би юу хийж чадах вэ гэдгээ бодох хэрэгтэй. Үйлдвэрийнхээ залуучууд, нийт ажилчдыг “Сайн саналын системдээ идэвхтэй оролцоцгооё” гэж уриалмаар байна.
- Залуучууд маань ахмад үеийнхнээс суралцахдаа юуг чухалчилмаар санагддаг вэ?
- Өнөөдөргүй маргааш гэж үгүй. Ахмад үеийнхнээс сурах зүйл дундрашгүй их бий. Ажлын талбарт хувь хүний хандлага маш чухал байдаг. Тиймээс боломжоороо суралцаж, хувийн ажил, харилцаа хандлагадаа анхааран, ахмадаасаа эерэг бүхнийг нь аваасай.