Дарга нарын дарамт шахалт хэрээс хэтэрлээ
Төр, засгийн удирдах албан тушаалтныг нийтэд нь дарга нар гэж нэрлэсээр нэгэн зууныг монголчууд элээж байна. Тэд ч дарга гэж дуудуулж, цоллуулах, хүндлүүлэх, хойноосоо иргэдийг гүйлгэхдээ жинхэнэ утгаараа мэргэшсэн. Бүр зарим нэг нь “дарга аа” гэж дуудаагүй доод тушаалын ажилтан бүү хэл жирийн иргэнийг ч тоож дуугарахгүй, тэр бүү хэл хорхойтсон араандаа зуух нь элбэг. Өнөөдөр ч АН-ын эрх барьж ардчилал, хүний эрхийг дээдэлсэн гэх тодотголтой цаг үед дарга нарын иргэдээ болон доод албан тушаалтнуудаа дарамтлах, үг яриаг нь сонсохгүй загнах, бүхнийг мэдэгчийн дүрд тоглох явдал амь бөхтэй оршсоор байгааг саяхны нэгэн жишээ харууллаа. Аймгийн Засаг даргын Тамгын газраас 2013-2015 онд хийж бүтээсэн ажлаа иргэддээ танилцуулж, иргэдийнхээ үгийг сонсох зорилготой уулзалтуудыг багууд дээр зохион байгуулан ажиллаж байна. Гэтэл зарим нэгэн дарга нар иргэнийхээ үгийг сонсохгүй, иргэнээ бүү хэл иргэдийнхээ төлөө дуугарсан зарим нэг доод тушаалын ажилтнуудаа үг хэлүүлэхгүй зандарч, үг хэлийг нь сонсохгүй ажил, албан тушаалын дарамт үзүүлж байгаа явдал гарч байна.
Өчигдөр ийм уулзалт 17 дугаар сургуулийн хурлын зааланд боллоо. Уулзалтад Шанд, Даваат багийн иргэдийн төлөөлөл хүрэлцэн ирсэн байв. Энэ үед иргэд үгээ хэлж, асуулт асууж хариулт авч байлаа. Шанд багийн өрхийн эмнэлгийн эрхлэгч эмэгтэй байгууллагынхаа нөхцөл байдал, халаалтын талаар иргэдийнхээ эрх ашгийн өмнөөс учир байдлаа тоочин танилцуулсан. Гэтэл энэ үеэр аймгийн ЗДТГ-ын Төрийн захиргаа, удирдлагын хэлтсийн дарга, аймгийн ЗДТГ-ын даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч Ш.Ганболд “Энд бид иргэдийн үгийг сонсох гэж ирсэн. Таны үгийг сонсох гэж ирээгүй. Наад асуудлаа ном журмын дагуу тавь. Одоо боль, иргэдийнхээ үгийг сонсмоор байна” хэмээн төрийн албан хаагчийн наад захын ёс зүйн хэм хэмжээ, Нутгийн удирдлагын ордны 2014 онд баталсан стандартаа ч үл тоон эмч эмэгтэйд эр бяраа харуулж байх юм. Түүнтэй зэрэгцээд аймгийн Эрүүл мэндийн газрын дарга Г.Баясгалан даарин дээр давс нэмж ирээд “Чи наадхаа болиоч. Иргэдийг яриулаач. Юу яриад байгаа юм бэ. Боль чи” гэж ирээд л загнаж байлаа. Бүр сүүлдээ өрхийн эмнэлгийн эрхлэгчийг дуудаж ирээд зандарч байх юм. Иргэд харин “Та нар бидний үгийг сонсох гэж ирсэн юм бол энэ хүнийг яриулаач. Яагаад ярьж болдоггүй” юм бэ хэмээн заалаар нэг хашхиралдаж эсэргүүцлээ илэрхийлэн золтой л аймгийн Засаг даргын эсрэг жагссангүй.
Өрхийн эмчийн ярианаас ажвал тэдний халаалт доголдолтой, үүний улмаас иргэдэд эмнэлгийн тусламж үйлчилгээг үзүүлэхэд хүндрэл, бэрхшээлтэй байна. Их хүйтэн байдаг учраас нялх хүүхэд, өндөр настны хувцсыг нь тайлж чагнах ч боломжгүй. Энэ асуудлыг шийдвэрлэх талаар өмнө нь зохих газарт нь хандаж байсан. Үүнийг иргэдэд эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ эрхэлдэг байгууллагын өмнөөс албан хүсэлтээ тавих гэсэн юм хэмээн учирласан ч Ш.Ганболд, Г.Баясгалан тэргүүтэй дарга нарын хүчтэй эсэргүүцлээс болоод үгээ ч хэлж чадаагүй. Энэ байдлаас харвал манай аймагт иргэдийн үг, хэлэх үзэл бодлоо илэрхийлэх, иргэдтэй хийж буй уулзалт дээр иргэд нь асуудлаа мэргэжлийн байгууллагын төлөөлөөрөө дамжуулан гаргаж тавихад ч хүнд, хэцүү болжээ гэх дүр зураг ажиглагдсан. Уулзалтад оролцож байсан зарим нэг дарга нар “Манайхан арай дэндүү юм, үгийг нь хэлүүлчихнэ биз дээ. Бид өөрсдийгөө магтуулах гэж энд ирээгүй ш дээ” хэмээн өвөр зуураа шивнэлдэж байлаа. Дээрх нэр бүхий хоёр дарга төрийн албанд олон жил ажиллаж байгаа ч одоо болтол “би л дарга та нар бол иргэд. Уулзалтад юу яриулах юу яриулахгүй байхаа бид мэднэ” гэдэг байр сууринаас хандаж байгаа нь цаг үеэсээ хэтэрхий хоцрогдсон арга барилтай, өөрөөсөө том дарга нарт ая тал зассан, тэднийг л магтсан хурал болвол толгой дохин тамшаалж, алга ташин суухыг илүүд үзэж байгаа байдал нь иргэдийн дургүйг хүргэж аймгийн Засаг дарга С.Дангаасүрэнг иргэдийнхээ үгийг сонсох гэж ирсэн уулзалт биш харин ч иргэд орон нутгийн удирдлагуудын талаар таагүй, сөрөг дүгнэлттэй болоход нөлөөлж байх шиг. Ш.Ганболд, Г.Баясгалан дарга нарын албан тушаалын уг гарвалыг хөөвөл тэд тэнгэрээс гэнэтхэн унаж ирээд дарга болоогүй аж. МАН-ын буянаар одоогийн энэ ажил албан тушаалд очсон тэд хуучин арга барилаараа, даргын сэтгэлгээгээр иргэдэд ингэж хандаад байвал ард түмэн иргэдээ хажигладаг, дарамталдаг Ш.Ганболд, Г.Баясгалан нарын буруу гэхээсээ илүүтэй эрх баригчдын бодит байдал гэж харахад хүрч байна. Иргэн, иргэдийнхээ төлөөллийн үгийг сонсохгүй юм бол хүйтэн зааланд хэдэн хүн цуглуулж ажил болж байхын хэрэг юун билээ.