Аймгийн ИТХ-ын хуралдаан хэдхэн хоногийн өмнө болсон. Хэлэлцэх асуудал нь олон байсан болохоор гурван өдөр сунайтал хуралдахдаа 2021 оны төсөвтөө 8 тэрбум төгрөгийн тодотгол хийсэн. Ингэхдээ манай аймагт ажилладаг Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газрын улсын байцаагч Н.Баясгалангийн цалингийн санг тусгахаа аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгчид, хурал даргалагч, хуралд асуудал оруулсан дарга нар мартсан ажээ. Иймээс өнөөдрөөс эхлэн манай аймагт ШӨХТГ-ын улсын байцаагч ажиллахгүй болж байна. 2020 оны аравдугаар сард ШӨХТГ-ын дарга Б.Бат-Эрдэнэ Эрдэнэт хотод ажиллаж, аймгуудаас хамгийн түрүүнд орхончуудад улсын байцаагчийг албан ёсоор танилцуулсан. Үнийн хөөрөгдөл зэргээс эхлээд олон асуудалд улсын байцаагч хүрч ажиллан мэдээллийг нь ч манай хэвлэлийнхэн түгээж байлаа.

Өнгөрсөн хугацаанд ШӨХТГ-ын орон нутаг дахь улсын байцаагч Н.Баясгаланд 2020 онд сарын 500 мянган төгрөгийн цалинг гурван удаа олгожээ. Харин 2021 он гарсаар өнөөг хүртэл улсын байцаагч нэг ч төгрөгийн цалингүй ажилласан байна. Өчигдөрхөн улсын байцаагчтай бензин колонкын дэргэд тааралдахад “ШТС-ууд иргэдэд бэлэн мөнгөөр үйлчлэхгүй байна. Гэрээт байгууллага болон тусгай карттай иргэдэд үйлчилнэ гэж байгаа нь хууль тогтоомж зөрчсөн үйлдэл учраас уулзаад, эхний ээлжинд хэлж сануулаад, ажлаа хийгээд л  явж байна” гэсэн. Гэтэл өнөөдөр түүнд манай аймаг сард 500 мянган төгрөгийн цалин олгох боломжгүй гэсэн учраас ар гэр, амьдралаа бодоод улсын байцаагчийн үнэмлэх, тамгаа ШӨХТГ-ын дарга Б.Бат-Эрдэнэт хүлээлгэн өгөхөөр болжээ. Хамгийн сонирхолтой нь 2020 онд улсын байцаагчийг хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээтэй дүйцэхүйц цалинжуулахдаа манай аймгийнхан Хувь хүний орлогын албан татвар нэрээр 50 мянган төгрөгийг нь суутган автаг атлаа НДШ төлөөгүй байна.

Бүхэл бүтэн 9 сар 22  хоног та бидний хэн нэгнийг цалин хөлсгүй, урамшуулалгүй ажиллуулсан бол яах вэ. Энэ хугацаанд Н.Баясгалан байцаагч Эрдэнэтэд иргэдийн төлөө ажиллаж яваа харагддаг. Гэтэл манай аймгийн дарга нар, ИТХ-ын төлөөлөгчид ганц байцаагчийн ядаж л сарын 500 мянган төгрөгийн урамшууллыг төсвийн тодотголдоо суулгахгүй байгааг “Эрдэнэтчүүд эрдэнэтчүүддээ хайртай” гэдэг хөтөлбөр амьдралд хэзээ ч хэрэгждэггүйг харуулсан баталгаа боллоо. Манай аймагт нэгэн дарга 3 зөвлөхтэй ажилладаг, гурван зөвлөх нь тус бүрдээ сард 3 сая төгрөгийн цалин, урамшуулал авдаг байсан. Аймгийн ИТХ-ын 35 төлөөлөгчийн олонхи нь төрийн байгууллагад дарга, захирал хийж 1,2 сая төгрөгөөс эхлээд 8 сая төгрөгийн цалин авдаг гэдгийг иргэд тэр бүр мэддэггүй. Нэмээд аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгч гэсэн тэмдэг зүүчихээд сар бүр татвар төлөгчдөөс 500 мянгөн төгрөгийн “урамшуулалт цалин” авдаг учрыг тэнгэр газрын зөрүү гэх үү энгийн нэгэн байцаагч, жалга довны улстөрч хоёрын ялгаа гэж харах уу. Ямар ч байсан маргаашнаас эхлэн иргэд ШӨХТГ-ын улсын байцаагчийг эрж хайх, санал гомдол гаргах боломжгүй “хад мөргөх” болсныг дуулгая.

Улсын хэмжээнд Увс, Завхан, Баян-Өлгий, Төв зэрэг есөн аймагт ШӨХТГ-ын улсын байцаагч орон тоогоор ажилладаг аж. Тэдэнд аймаг, орон нутгаас нь дэмжиж төсөв хөрөнгө гаргаж, сар бүр 980 мянгаас 1 сая 350 мянган төгрөгийн цалин олгодог байна. Манай аймгийн хувьд төсвөө өөрсдөө бүрдүүлдэг гэж гайхуулдаг ч ганц байцаагчийг цалинжуулж чадахгүй байгааг ойлгоход бэрх боллоо.